5-02-20
Gm. Czersk. Kiedy powstanie obelisk upamiętniający braci Gnacińskich?
Pytania dotyczące przedmowy książki

W przedmowie książki Teresy Łuczak oraz Jerzego Łukaszewskiego  „Trudna droga do wolności. Czersk i Ziemia Czerska u progu niepodległości” (promocja książki miała miejsce 29 stycznia br. w czerskim CIT – zobacz tutaj) zawarta została informacja napisana przez Zbigniewa Talewskiego, prezesa Fundacji Naji Goche o tym, że wspomina fundacja zwróciła się do burmistrza Czerska z inicjatywą ustanowienia okolicznościowej Strażnicy Pamięci i Patriotyzmu imienia Braci Gnacińskich – partyzantów Borów Tucholskich”.

Autor przedmowy – Zbigniew Talewski – pisze, że w/w inicjatywę poparł m.in. burmistrz Czerska i władze samorządowe. Autor pisze dalej (już 31 października 2019 roku) że strażnica stanie niedługo na parkingu w pobliżu jeziora Świdno, przy drodze Czersk-Legbąd-Tuchola, gdzie na płycie kamiennej pojawi się napis upamiętniający braci Gnacińskich – Augusta, Franciszka, Bolesława i Stefana.

Inicjatywa burmistrza Czerska skierowana w grudniu 2019 roku do Rady Miejskiej w Czersku w sprawie postawienia pomnika – obelisku z napisem upamiętniającym w/w braci z podaniem ich imion, nie zyskała akceptacji. Rada zgodziła się na napis bez podawania imion. Ostatecznie włodarz nie zdecydował się na wykonanie obelisku we wskazanym w uzasadnieniu uchwały terminie, czyli do dnia 29 stycznia 2020 roku.

Poprosiliśmy burmistrza o udzielenie odpowiedzi na pytania - Czy konsultował pan, gdy otrzymał sygnał o inicjatywie fundacji, pomysł z radnymi Rady Miejskiej w Czersku dotyczący powstania obelisku? Czy radni byli poinformowani pod koniec października 2019 roku o tym pomyśle i czy go zaakceptowali?
Co najmniej kilku radnych twierdzi, że o inicjatywie dowiedziało się dopiero z materiałów sesyjnych, czyli na początku grudnia 2019 roku, a w przedmowie książki, gdzie widnieje data 31 października 2019 roku, możemy przeczytać, że inicjatywę poparły już też władze samorządowe, czyli ponad miesiąc przed przekazaniem materiałów sesyjnych.

Poprosiliśmy również burmistrza o odniesienie się do przedmiotowej sprawy i wskazanie terminu wykonania w/w obelisku.

- Nie napisałem przedmowy do książki „Trudna droga do wolności. Czersk i Ziemia Czerska u progu niepodległości”, nie odpowiadam za jej treść i nie znam odpowiedzi na pytanie, kogo jej autor miał na myśli pisząc o pomyśle wykonania obelisku, że „inicjatywę tę poparł burmistrz i władze samorządowe Czerska”. Przedstawię moje stanowisko w tej sprawie.
Pan Zbigniew Talewski, Prezes Fundacji „Naji Goche” zaproponował uczczenie 100.rocznicy Powrotu Czerska do Macierzy poprzez wykonanie nad jeziorem Świdno „Strażnicy Pamięci i Patriotyzmu imienia Braci Gnacińskich – partyzantów Borów Tucholskich”. Potwierdzam, że wyraziłem poparcie dla tej inicjatywy, uzależniając powstanie miejsca pamięci od zgody Nadleśnictwa Woziwoda oraz Rady Miejskiej w Czersku. Nadleśnictwo zgodę wyraziło, więc wystąpiłem do Rady z projektem stosownej uchwały oraz wpisałem zadanie do projektu budżetu Gminy Czersk na rok 2020. Jednak koncepcja sposobu wykonania miejsca pamięci uległa modyfikacji w stosunku do pomysłu inicjatora. W uzasadnieniu do projektu uchwały w sprawie wzniesienia pomnika – obelisku upamiętniającego Braci Gnacińskich, który to dokument powstał w listopadzie ub. roku, zaproponowałem napis na tablicy w brzmieniu innym niż wynikało to z propozycji fundacji. Na sesji Rady Miejskiej w dniu 10.12.2019 r. treść tego napisu została zmieniona, a uchwała została podjęta.
W związku z wątpliwościami i różnymi opiniami dotyczącymi braci Gnacińskich, które nasiliły się po sesji Rady, podjąłem decyzję o zawieszeniu prac związanych z wykonaniem obelisku i jego odsłonięciem w dniu 29 stycznia 2020 roku. Wydałem w tej sprawie stosowne oświadczenie. Jesteśmy świeżo po głównej części obchodów setnej rocznicy powrotu Czerska do Polski oraz po promocji książki „Trudna droga do wolności. Czersk i Ziemia Czerska u progu niepodległości”. Jej wydanie i rozpowszechnienie wśród mieszkańców naszej gminy, a także dyskusja, która wokół braci Gnacińskich się toczy, pozwolą na poznanie opinii szerszego kręgu osób zainteresowanych tą tematyką. Dalsze kroki w sprawie obelisku podejmę po wysłuchaniu opinii historyków oraz po konsultacjach z radnymi – informuje Przemysław Biesek – Talewski,  burmistrz Czerska.

Prezes fundacji - Zbigniew Talewski (prywatnie ojciec burmistrza Czerska) potwierdza, że zwrócił się z pomysłem do burmistrza Czerska, który go poparł. Dodatkowo wyjaśnia, że pisząc w przedmowie o poparciu inicjatywy przez władze samorządowe, miał na myśli inne osoby z samorządu, m.in. z organizacji pozarządowych, które akceptowały w rozmowie z nim postawienie obelisku. Dodaje, że sam pomysł uczczenia osób walczących o niepodległość istniał już od dłuższego czasu. Miejsce upamiętnienia miałoby być kolejnym tego typu zainicjowanym przez fundację na terenie Pomorza.

(red)